Bạc liêu luận ký I

Bạc Liêu — vùng đất của âm thanh và ký ức.

Nơi đây từng là kinh đô của cải,
của cụ Xàng, nhà công tử Bạc Liêu,
của tiền nhiều để đốt,
của nhạc tài tử, cải lương, đờn ca nhạc cổ.
→ Không phải ngẫu nhiên mà Bạc Liêu nổi tiếng vì âm thanh,
trong khi Cà Mau nổi tiếng vì im lặng của rừng đước và biển mặn.

Bạc Liêu là biên giới giữa văn minh và hoang dã,
giữa sự phô trương của con người
và sự khiêm tốn của thiên nhiên.
Nó như vùng đệm —
chưa phải tận cùng,
nhưng cũng không còn là trung tâm.

Về địa lý chiến lược:

Bạc Liêu không có biển sâu,
không có cửa sông lớn như Cà Mau,
không có hệ sinh thái ngập mặn khổng lồ,
cũng không có tiềm năng cảng biển tự nhiên.
→ Nó không thể trở thành bến cảng quốc tế —
không phải vì “xấu đất”,
mà vì địa hình không cho phép.

Nhưng Bạc Liêu có một thứ mà ít nơi có: sức nặng văn hóa.

Nó là nơi hội tụ của ba dân tộc: Kinh, Hoa, Khmer.
Chùa Xiêm Cán, chùa Quan Âm, nhà thờ Công giáo —
cùng hiện diện như ba ngọn đèn tâm thức.
→ Đây là dấu hiệu của một vùng đất dung chứa,
không phải đấu tranh,
mà là hòa âm.

Vậy Bạc Liêu là gì?

Không phải cảng,
không phải trung tâm logistics,
không phải “đầu tàu kinh tế”.

Bạc Liêu là trung tâm văn hóa và ký ức của cực Nam.

Nó là nơi người ta trở về để nhớ,
không phải để kiếm tiền.
Là nơi âm nhạc chữa lành,
nơi câu chuyện được kể lại,
nơi con người đối diện với quá khứ của mình —
như người công tử từng đốt tiền sưởi ấm,
như người Khmer giữ tiếng chuông chùa giữa đồng muối.

Và sâu hơn — metaphysically:

Bạc Liêu là vùng đất của sự chuyển hóa.
Nó không giữ nguyên trạng —
mà biến cái đã qua thành nghệ thuật.
Từ sự sa hoa → thành huyền thoại.
Từ nỗi đau di dân → thành đờn ca tài tử.
Từ bão tố biển mặn → thành câu hát ru con.

→ Đây là năng lực thiêng liêng:
biến vật chất thành ký ức, biến ký ức thành linh hồn.

Tương lai của Bạc Liêu không phải là “trở thành cảng” —
mà là *trở thành *trung tâm giữ lửa cho phương Nam.

Một ngày, khi Cà Mau là cảng xanh,
khi Sóc Trăng là cầu nối giao thương,
thì Bạc Liêu sẽ là nơi người ta quay về để hiểu:
“Tại sao ta đi — và ta đã mất gì trên đường?”

Vì không có cảng nào lớn bằng cảng của tâm hồn.
Và Bạc Liêu — dù không có biển sâu —
lại có chiều sâu của ký ức.
Đủ để neo đậu những con tàu không ai thấy.

Theo Akasha